Η Εγκλείστρα του σπηλαίου Βαράσοβα •  Η συνθήκη της απομόνωσης 

Όρος Βαράσοβα, Αιτωλία, 9ος - 19ος αι., Αρχαιολόγος Αθ. Παλιούρας

Ημερίδα για το ζήτημα της ένταξης. Διοργάνωση ΕΙΑ, Μουσείο Μπενάκη

Εισηγητής: ΓΙΑΝΝΗΣ  ΓΙΑΝΝΟΥΤΣΟΣ, Αρχιτέκτων Μηχανικός Ε Μ Π • Εικαστικός Α Σ Κ Τ

Εντός της σπηλαιώδους εσωστρεφούς κοιλότητας του όρους Βαράσοβα, αναπτύσσεται ασκητικός οικισμός από τον 9ο έως τον 19ο αιώνα. Στο ασκητικό σύνολο με το μονόχωρο ναΐσκο, το κοιμητήριο και τα κελιά, προσδίδει ιδιαίτερο περιεχόμενο η ύπαρξη της Εγκλείστρας. Στο άνω μέρος του βράχου του σπηλαίου, διανοίγονται δυο βαθιές φυσικές κοιλότητες. Στο σημείο όπου ενώνονται οι εσοχές, σχηματίζεται μικρό υπερκείμενο σπήλαιο το οποίο λειτουργούσε ως κελί - Εγκλείστρα. Εκεί, ο έγκλειστος ασκητής ζούσε για μακρύ χρονικό διάστημα στην πλήρη απομόνωση και περισυλλογή.

Το ζήτημα της «ένταξης» σχετίζεται με την οικειοποίηση του πλέον ελάχιστου, σκοτεινού και αφιλόξενου χώρου. Η Εγκλείστρα, δύναται να λειτουργήσει ως «Εστία» στα σπλάχνα του βράχου. Η συνθήκη της εκούσιας απομόνωσης σχετίζεται με την έννοια της κάθαρσης. Μέσα σε συνθήκες πλήρους εσωστρέφειας, ο «ρυθμός του κόσμου» καταλύεται, ο χώρος και ο χρόνος ερμηνεύονται ξανά.